Op woensdag 15 mei 2024 is het officiële startschot gegeven voor de bouw van de Kanaaltunnels in het bijzijn van Vlaams minister voor Mobiliteit en Openbare Werken, Lydia Peeters. De tunnels maken deel uit van de Oosterweelverbinding in Antwerpen en worden gebouwd door TM ROCO, de tijdelijke maatschap verantwoordelijk voor het deelproject Rechteroever. Zowel BESIX als BESIX Infra maken deel uit van het consortium en werken mee aan dit huzarenstukje.
Gestapelde tunnels
De Kanaaltunnels bestaan uit vier kokers, die per twee op elkaar gestapeld liggen. Beide starten ze in het Amerikadok en lopen onder het Albertkanaal. Uiteindelijk splitsen ze op en gaan ze de onderste en bovenste kokers elk een andere richting uit.
De tunnels vormen samen met het Oosterweelknooppunt en de Scheldetunnel, waar BESIX eveneens aan meewerkt, de ontbrekende schakel die de Antwerpse ring rond maakt. De gesloten Ring zal zorgen voor een robuust verkeerssysteem waardoor de mobiliteit in de Antwerpse regio in de toekomst vlotter zal verlopen.
Jeroen Philtjens, Projectdirecteur TM ROCO: “Het bouwen van de gestapelde Kanaaltunnels onder de stad is voor TM ROCO een immense, technische uitdaging. We kijken er vol verwachting naar uit om deze volgende stap in de realisatie van de werf van de eeuw te verwezenlijken. Samen met bouwheer Lantis, de buren van de werf en al onze partners, gaan we deze uitdaging aan. Onze gezamenlijke inspanningen zijn gericht op het verbeteren van de mobiliteit voor de toekomst en een veilige en leefbare bouwperiode.”
De werken
In tegenstelling tot bij de Scheldetunnel, waarbij de elementen in een speciaal droogdok in de haven van Zeebrugge worden gebouwd, worden de elementen voor de Kanaaltunnels ter plaatse gemaakt. Om dat te kunnen doen worden vanaf eind mei stalen damwanden in de bodem van het Albertkanaal getrild. Er werd voor een methode gekozen waarbij zo min mogelijk wordt geheid, om de geluidshinder zo veel mogelijk te beperken.
De realisatie van de damwand zal ongeveer een jaar in beslag nemen. Vanaf eind 2024 wordt het water tussen de damwanden weggepompt en wordt een droge bouwkuip gecreëerd, waarin de tunnel zelf gebouwd kan worden. De eerste delen van de Kanaaltunnels zullen naar verwachting tegen eind 2028 klaar zijn.
Veiligheid voorop en Belgische primeur
Door voor gestapelde tunnels te kiezen, kan het Albertkanaal open blijven voor de scheepvaart tijdens de bouw, zij het met een plaatselijk kleinere doorvaarbreedte dan gewoonlijk. Om ervoor te zorgen dat alles optimaal en veilig verloopt, hebben de bouwheer Lantis en vaarwegbeheerders Port of Antwerp-Bruges en De Vlaamse Waterweg maatregelen uitgewerkt, waaronder de toepassing van het scheepvaartbegeleidingssysteem Vessel Traffic Services (VTS).
Daarnaast is de afgelopen maanden een aanvaarberm gerealiseerd die zowel de bouwplaats als later de Kanaaltunnels en schepen moet beschermen bij een eventuele aanvaring. Bij contact met de aanvaarberm zal het schip omhooglopen, snelheid verliezen en uiteindelijk tot stilstand komen, zonder de tunnel te raken en de veiligheid in gevaar te brengen. Het is de eerste keer dat er in België een dergelijke constructie wordt gebouwd.
*TM ROCO is de aannemer die de Kanaaltunnels onder het Albertkanaal en de verdiepte en overkapte R1 zal bouwen. Het consortium bestaat uit de aannemers BESIX, BESIX INFRA, Cordeel, DEME, Jan De Nul, Denys, Franki Construct, Van Laere en Willemen Infra.