Sinds 2020 werken BESIX en haar partners aan het metrostation Toots Thielemans, pal in het bruisende hart van Brussel. Dit project is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van lijn 3 van het Brusselse metronetwerk. De nieuwe metrolijn is een cruciale toevoeging aan het netwerk, aangezien ze het centrum, noordoosten en zuidwesten van de stad met elkaar zal verbinden.
Welke werken zijn er aan de gang onder de Brusselse straten?
Onze taak omvat de bouw van twee tunnels die respectievelijk 300 meter en 210 meter lang zijn, evenals een 233 meter lang metrostation.
Na enkele uitdagende problemen waardoor het project tijdelijk werd stopgezet, kunnen we met enthousiasme vertellen dat ons werfteam opnieuw aan de slag is en een bealngrijk keerpunt heeft bereikt.
De graafwerken voor de eerste ondergrondse verdieping, waar de 300 meter lange tunnel onder de Jamarlaan en het metrostation loopt, zijn officieel achter de rug. Ondertussen is ons team begonnen aan het gewapende beton en de constructie van de balken en wanden, die het uitzicht van het station zullen bepalen. Vervolgens gaan ze naar het volgende ondergrondse niveau. Ondertussen worden er bovengronds al aan wegenwerken uitgevoerd zodat een deel van de werf kan worden afgewerkt en opnieuw publieke ruimte kan worden.
Maar wat is ons geheime recept om bovengrondse en ondergrondse werken op elkaar af te stemmen zonder chaos te veroorzaken?
Maak kennis met de Stross-methode
Aangezien het toekomstige station in een dichtbevolkt gebied ligt, waren we vastbesloten om onderbrekingen tot een minimum te beperken en de jarenlange hinder van open bouwputten te vermijden. Dit is waar de Stross-methode om de hoek komt kijken. Ze is een integraal onderdeel van de cut-and-cover- of openbouwputmethode die onze betrouwbare bondgenoot is in zulke complexe omstandigheden. De cut-and-cover-methode wordt in België vaak toegepast voor relatief ondiepe constructies, waar tunnelboormachines niet kunnen worden gebruikt of open putten best worden vermeden.
Dit is hoe het werkt:
- De ‘cut’-fase: Eerst zorgen we er met behulp van diepfunderingstechnieken, zoals diepwanden, voor dat de buitenste ondergrondse muren en funderingen gerealiseerd zijn, zodat er een bouwkuip ontstaat. Deze fase die toepasselijk ‘cut’ wordt genoemd en werd in het geval van dit project afgerond in oktober 2022.
- De ‘cover’-fase: Vervolgens realiseren we de bovenste betonplaat bovenop die muren en funderingen. De betonplaat wordt vakkundig op de grond gegoten na een beperkte afgraving vanaf het maaiveld. Deze ‘cover’-fase werd voor het metrostation Toots Thielemans in mei 2023 voltooid.
- De ‘Stross’-fase: Nu de cover-fase achter ons ligt, verdiepen we ons in de ‘Stross’-fase. Dit is waar de echte magie gebeurt, aangezien we onder de dakplaat graven en geleidelijk aan binnenstructuren vormgeven. Dit omvat onder andere de betonplaten op de verschillende ondergrondse niveaus, de trappen, schachten... Via tijdelijke openingen in de dakplaat brengen we de benodigde materialen ondergronds. We zetten daarvoor gespecialiseerde kranen in die bovengronds langs de tunnel en het toekomstige station zijn opgesteld.
De cut-and-cover-methode is niet zomaar een methode. Het is een game changer, vooral op projecten zoals Toots Thielemans. Waarom? Er komt geen open bouwkuip aan te pas, hinder voor de omgeving wordt tot het minimum beperkt en de realisatie van complexe ondergrondse structuren is gestroomlijnd. Bovendien kunnen we op beide niveaus tegelijk werken, waardoor de werkzaamheden superefficiënt verlopen.
Sommige lezers herinneren zich wellicht dat deze methode ook werd gebruikt bij de realisatie van het ziekenhuiscomplex in Neuilly-sur-Seine (Frankrijk). Door top-down (van boven naar onder) te bouwen, konden we de bouwtijd voor het project aanzienlijk verkorten en de ruimte op de zeer krappe bouwplaats maximaliseren.
Petje af voor onze collega's die onophoudelijk aan dit project werken. We duimen dat het succes mag voortduren naarmate we dieper in dit ondergrondse ‘kunstwerk’ graven.