De samenwerking tussen De Werkvennootschap (Vlaamse overheid) en het consortium BRAVO4 voor het project R4WO is officieel. Vandaag, 7 mei 2024, werden de contractdocumenten ondertekend waarmee de Vlaamse overheid, via De Werkvennootschap, de samenwerking start met BRAVO4, dat bestaat uit BESIX, EPICo, I4B – The Belgian Infrastructure Fund, RID PPP (Rebel en Abrdn) en Stadsbader voor de ombouw van de R4 Oost en West in het noorden van Gent. De Vlaamse Regering keurde op 22 maart 2024 het voorstel van gunningsbeslissing goed met inbegrip van de DBFM-overeenkomst tussen de beide partijen. Vanaf nu staat BRAVO4 in voor de ombouw van de R4 Oost en West ten noorden van Gent via een DBFM-formule: het ontwerp (Design), de bouw (Build), de financiering (Finance) en onderhoud gedurende 30 jaar (Maintain) worden op een geïntegreerde wijze aan BRAVO4 toevertrouwd.
Samen voor een veiliger havengebied
De Werkvennootschap (de organisatie van de Vlaamse overheid die haar schouders zet onder grote en complexe mobiliteitsprojecten) en BRAVO4 (het consortium dat gekozen is om het project te realiseren) starten in 2024 met de eigenlijke werken voor de ombouw van de R4 West en Oost. Deze Publiek-Private Samenwerking (PPS) is anders dan een klassieke aanbesteding. Het consortium staat zelf in voor de financiering van het project en ontvangt na de bouwfase gedurende dertig jaar een periodieke beschikbaarheidsvergoeding van de Vlaamse overheid. Dit geeft de overheid de mogelijkheid om een partij te selecteren op meer kwalitatieve criteria, zoals eigen inbreng in de ontwerpen, uitvoeringstechnieken, levenscyclusbenadering, milderende maatregelen en omgevingsmanagement. Ook wordt de private markt ten volle aangesproken om hun expertise mee in dit project te stoppen.
Partnerschap met BRAVO4
In de zomer van 2021 werd het consortium BRAVO4 aangeduid als voorkeursbieder. Zij dienden een offerte met de beste prijs-kwaliteitsverhouding in voor het uitvoeren van de DBFM-opdracht. In 2022 verfijnde BRAVO4 de basisontwerpen. Voor die verfijnde plannen heeft BRAVO4 intussen definitieve en uitvoerbare omgevingsvergunningen bekomen zodat de DBFM-opdracht recentelijk gegund werd en de DBFM-overeenkomst thans, samen met de financieringsovereenkomsten, kon worden gesloten (contract close en financial close). De financiering is tot stand gekomen via een vreemd vermogen financieringscompetitie (‘Debt Funding Competition’). Een syndicaat van Belgische en internationale banken en verzekeraars staan in voor de financiering van het project.
Het consortium start deze maand nog met voorbereidende werken en enkele snellere ingrepen. In augustus 2025 begint het met de grotere werken aan de 22 (kruis)punten op en langs de R4. Om de verschillende werken vlot op elkaar te laten aansluiten, gingen de voorbereidende (nuts)werken al van start. Begin 2031 wordt de totale ombouw afgerond.
Visie op het project
De nieuwe R4 zal omgeving, mens én natuur met elkaar verbinden. Met het project wordt het verkeer op de R4 vlotter en veiliger, en de wijken eromheen rustiger en beter bereikbaar. Het gaat aan de westkant om het deel van de R4 tussen de N9 in Wondelgem en de E34 in Zelzate, en aan de oostzijde van het ‘Eurosilo’-knooppunt in Oostakker tot in Wachtebeke. Met deze ombouw investeert de Vlaamse overheid in vlotter en veiliger autoverkeer mét leefbare woonkernen en veilige en comfortabele fietspaden.
Het is een grote investering (726 miljoen euro, exclusief btw) in leefbaarheid op en rond de R4. In de toekomst vermindert het aantal op- en afritten en rijdt gemotoriseerd verkeer naar de belangrijkste kruispunten. Met nieuwe bruggen, tunnels en onderdoorgangen kan plaatselijk verkeer onder de R4 doorrijden of eroverheen. Zo rijdt het verkeer vlotter door en is er minder kans op gevaarlijke situaties tussen weggebruikers. De verbinding tussen woonwijken aan weerskanten van de R4 wordt hiermee ook een pak veiliger.
De bruggen en tunnels gaan jarenlang deel uitmaken van de publieke ruimte. Daarom is gekozen voor een mooi en functioneel ontwerp dat opgaat in de omgeving.
Reactie vanuit De Werkvennootschap: Stijn Quaghebeur, voorzitter van de Raad van Bestuur: “We zijn trots dat wij momenteel aan de start staan van het grootste DBFM-project van België. We hebben er alle vertrouwen in dat we samen met BRAVO4 een succesverhaal zullen neerzetten voor de R4 West en Oost. We zijn blij dat we nu aan de vooravond staan van de effectieve start van de ombouw zelf. Zowel voor de havenbedrijven als de bewoners, het verkeer en de bredere omgeving zal de ombouw een groot, positief verschil maken. Niet alleen voor gemotoriseerd verkeer, maar zeker ook voor fietsers: met onze investeringen voor fietsverkeer realiseren we met dit project twee keer 15 km onafgebroken fietsinfrastructuur langs en over de R4. Dat gaat niet van vandaag op morgen natuurlijk. We zullen alle betrokkenen letterlijk en figuurlijk zo goed mogelijk door de werken loodsen, die tot begin 2031 zullen duren. Die omgevingscommunicatie zullen we samen met BRAVO4 in goede banen leiden.”
Reactie Günther Muyshondt, projectdirecteur BRAVO4: “BESIX, EPICo, I4B – The Belgian Infrastructure Fund, RID PPP en Stadsbader zijn trots om dit project samen met De Werkvennootschap op te starten. R4WO staat voor verbinding: door het waarborgen van veilig verkeer verbinden we buurten, leefgemeenschappen, mens en natuur. Als consortium zetten wij onze schouders voor de volle 100% onder deze visie. De komende jaren zal er intens worden gewerkt, maar het resultaat zal er mogen zijn: een R4-omgeving die veiliger, vlotter bereikbaar en duurzamer is.”
Met haar ervaring in de succesvolle realisatie van complexe DBFM-, BOOT- en PPS-projecten in Europa en het Midden-Oosten, is BESIX de ideale partner in deze complexe onderneming, des te meer omdat ze gebruik kan maken van de onestopshop-aanpak die de verschillende expertises en competenties van BESIX Invest (investeringen), BESIX Construction (civiele werken), BESIX Infra (wegeninfrastructuur, nutsvoorzieningen) en BESIX Unitec (elektromechanische uitrusting, tunnelinstallaties) integreert.
Over De Werkvennootschap
De Werkvennootschap is opgericht door de Vlaamse overheid om grote en complexe infrastructuurprojecten in goede banen te leiden. Naast de uitvoering van een heleboel ‘quick-win’-projecten, buigt ze zich ook over grote mobiliteitsvraagstukken zoals de Ring rond Brussel, de Noord-Zuidverbinding in Limburg en de tram(bus)lijnen van het Brabantnet en Spartacusnet.
Dit is de eerste Contract Close voor De Werkvennootschap, na de doorstart van VIA-INVEST, die o.a. de R4 Zuid en de A11 realiseerden als PPS. Ook bij de verhoging van de bruggen over het Albertkanaal stond De Werkvennootschap De Vlaamse Waterweg bij voor de PPS-expertise.
www.dewerkvennootschap.vlaanderen
About BESIX
BESIX is een toonaangevende Belgische groep, gevestigd in Brussel en actief in 25 landen en op 5 continenten, in de sectoren bouw, vastgoedontwikkeling en concessies. BESIX Group is actief sinds 1909 en tot haar iconische realisaties behoren de Burj Khalifa in Dubai, de hoogste toren ter wereld, gebouwen van het Europees Parlement in Brussel en tal van maritieme faciliteiten en infrastructuurwerken. De engineeringafdeling van de groep stelt BESIX in staat om complexe en unieke projecten uit te voeren, vooral op het vlak van technische en milieuaspecten.
www.besix.com
About EPICo
Infrastructuurfonds EPICo investeert actief in infrastructuur. Het heeft uitgebreide ervaring in Europa op het gebied van publiek-private partnerschappen (PPP), energietransitie, digitale transformatie, duurzame mobiliteit en circulaire economie.
www.epicofund.eu/epico
About I4B – The Belgian Infrastructure Fund
I4B – The Belgian Infrastructure Fund is een Belgisch fonds dat zich richt op langetermijn infrastructuurinvesteringen die de ontwikkeling van de reële economie in België ondersteunen d.m.v. het realiseren van veilige en betrouwbare infrastructuur met een sterke focus op duurzaamheid en ESG-standaarden. Met een kapitaal van meer dan 270 miljoen euro, geïnvesteerd door onder meer de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (SFPI-FPIM), AG Insurance en Synatom, en een beoogde omvang van 400 miljoen euro, streeft I4B ernaar om samen met belangrijke industriële partners te investeren in infrastructuur gelegen in België of Europa.
www.infra4be.com
About RID PPP
RID PPP is een samenwerking van Rebel en Abrdn opgezet naar aanleiding van de investering in het project R4WO.
Rebel is een financieel-economisch adviesbureau en investeerder op het raakvlak tussen de publieke en private sector. Rebel stelt zich als doel om via advies en investeringen zijn maatschappelijke impact te maximaliseren. Inmiddels werken er wereldwijd een 300-tal Rebels onder het motto ‘No change without a Rebel’.
Abrdn is een toonaangevende, wereldwijde investeringsmaatschappij met een gecombineerd vermogen onder beheer van ongeveer 600 miljard € (per maart 2024) en sterk gediversifieerde activiteiten. Abrdn staat genoteerd op de beurs van Londen. De investering in het project gebeurt vanuit ASEIP IV, het vierde pan-Europese infrastructuurfonds van Abrdn Concession Infrastructure. Het fonds investeert in sociale, transport-, telecommunicatie- en milieu-infrastructuur. Het abrdn Concession Infrastructure-team bestaat uit 35 mensen die een portefeuille van activa in Europa, Noord- en Latijns-Amerika en Australazië beheren.
www.rebelgroup.com en www.abrdn.com
About Stadsbader
Stadsbader Group, een Belgisch familiebedrijf, ontplooit dagelijks haar activiteiten op zo'n 250 werven in België en omliggende landen. Gedreven door passie en met een scherp oog voor duurzaamheid, bundelen onze 1.850 ondernemende collega's hun krachten. Onze expertise in bouw, infrastructuur, technieken en civiele werken werd ondergebracht in vier grote bedrijven die samen multidisciplinaire projecten realiseren. Stadsbader biedt private en publieke klanten een centraal gecoördineerd totaalproject. Kwaliteit, innovatie, duurzaamheid en veiligheid staan daarbij steeds op het voorplan. De sterke verticale integratie garandeert bovendien een snelle en kwaliteitsvolle uitvoering.
www.stadsbader.com