Op 17 september 2022 is de vaargeul door het schiereiland Vistula Spit in Polen officieel geopend. Dit betekent ook het einde van het project voor BESIX en haar jointventurepartner Grupa NDI. Het geopolitiek belangrijke project vermindert de afstand tussen de haven van Elblag en de Baltische Zee aanzienlijk, waardoor de haven toegankelijker wordt voor de scheepvaart. Het Maritieme Bureau in Gdynia kende het contract voor de bouw in 2019 toe aan de joint venture BESIX-NDI.
Omvang van de werken
De werken omvatten de bouw van een vaargeul door het schiereiland, twee golfbrekers van respectievelijk 1.014 m en 568 m lang, twee roterende stalen bruggen met sluisinfrastructuur en sluisdeuren, gebouwen en een aantal nieuwe omliggende wegen. Daarenboven werd een kunstmatig eiland van 180 ha gerealiseerd aan de hand van de uitgegraven aarde. Het eiland biedt vogels een beschermde omgeving.
De vaargeul is 1,3 kilometer lang en varieert tussen 25 en 120 meter breed. Vrachtschepen met een diepte tot 4,5 meter, een lengte tot 100 meter en een breedte tot 20 meter kunnen er passeren, alsook binnenschepen tot 180 meter.
Geopolitiek belang
Het ‘Vistula Spit’-schiereiland is een smalle landtong die van Gdansk (Polen) tot aan Kaliningrad (Rusland) loopt. Vroeger hadden schepen geen andere optie dan Russische wateren te doorkruisen om tot aan de haven van Elblag te geraken. De nieuwe vaargeul maakt het mogelijk om vanuit de Baltische Zee rechtstreeks door het schiereiland te varen. Hierdoor wordt de route van de Golf van Gdansk naar de haven van Elblag aanzienlijk korter. De vaargeul zal de havenactiviteiten stimuleren, alsook de lokale tewerkstelling en economie verbeteren.
Innovatie
Om de golfbrekers te versterken werd op het project de innovatieve technologie XblocPlus gebruikt, meer bepaald de speciaal ontworpen Transition XblocPlus. Deze innovatieve blokken, die hun debuut maken in Polen, kunnen herkend worden aan hun unieke symmetrische vorm. Dat in combinatie met het gat in het midden van elke blok zorgt ervoor dat ze snel, gemakkelijk en veilig kunnen geplaatst worden vanop land. Bovendien is er minder materiaal nodig om ze te maken en zijn er de helft zoveel blokken nodig in totaal, aangezien ze langs alle kanten in elkaar passen.
Het gat in het midden vergemakkelijkt niet alleen de plaatsing, het heeft ook nog een andere functie. Het zorgt er namelijk voor dat de druk van het water kleiner is en het verhoogt de stabiliteit. Daardoor is de hele structuur beter bestand tegen de klimaatverandering. Ten slotte vormen de blokken de perfecte duurzame oplossing. Dankzij hun speciale oppervlakte kan het maritiem leven zonder problemen floreren, wat ze de ideale habitat maakt voor de fauna en flora van de omgeving.
In totaal werden bijna 10.000 XblocPlus-blokken gebruikt om de golfbrekers te versterken. Dat komt overeen met 21.400 m³.
De lokale wilde dieren beschermen
Naast het kunstmatige eiland als toevluchtsoord voor vogels en de XblocPlus-elementen om het maritieme leven te ondersteunen, hebben de teams nog een aantal andere maatregelen getroffen om met zoveel mogelijk respect om te gaan met de fauna en flora rondom het project. Zo werd het maritieme materiaal bijvoorbeeld aangepast zodat golven, trillingen en geluid voor de onderwaterdieren beperkt bleef. Daarnaast lagen er strikte beperkingen op het gebruik van licht, geluid en trillingen tijdens de nacht, zodat nachtdieren zo weinig mogelijk gehinderd werden. Ook werden er 100 vogel- en 57 vleermuishuizen geïnstalleerd. Ten slotte zijn er twee speciale oversteekplaatsen voorzien voor dieren door de vaargeul, zodat dieren veilig en gemakkelijk van de ene naar de andere kant kunnen geraken. De oversteekplaatsen bestaan uit twee hellingen die bedekt zijn met kiezels, grind en groene planten.
“We zijn enorm blij met de oplevering van de nieuwe Vistula Spit-vaargeul, een project dat belangrijke economische voordelen brengt voor Polen. De tijdige oplevering van dit strategische project was niet mogelijk geweest zonder de open samenwerking die we hadden met onze partner NDI. Ik wil ook de klant, het Maritiem Bureau van Gdynia, bedanken voor hun vertrouwen in BESIX.” – Tomasz Szewczak, Projectleider bij BESIX.